niedziela, 1 kwietnia 2012

Obowiązek usługi powszechnej w formule „Kontraktu Rządowego”

Kierując się zamysłem finansowania „obowiązku usługi powszechnej” m/n poprzez rozwijanie działalności dodatkowej pocztowego „operatora publicznego”, a poprzez to przeznaczanie na ten cel części zysków osiągniętych na tego rodzaju działalności, godnym przybliżenia jest formuła „kontraktów”, zawieranych w szczególności ze sferą rządową, nie wykluczając oczywiście innych korzystnych też relacji i pożądanych ze społeczno – gospodarczego punktu widzenia zadań o publicznym charakterze.

Idea stosowania „kontraktu” jako instrumentu regulującego zobowiązania Poczty jako operatora publicznego wobec państwa, funkcjonuje w międzynarodowym środowisku pocztowym, począwszy od rozpoczętej w latach 90-tych transformacji sektora pocztowego, polegającej miedzy innymi na oddzieleniu funkcji regulacyjnych Ministrów, nadzorujących wówczas resort łączności, od operatorskich funkcji, publicznych operatorów pocztowych. 

Zachodzące przy tym zmiany wewnątrz jak i w otoczeniu sektora pocztowego, wynikające z postępującej liberalizacji tego rynku z jednej strony i ewoluujących oczekiwań wobec tego sektora z drugiej strony, zwłaszcza w kontekście rozwoju społeczeństwa informacyjnego, implikują potrzebę zacieśnienia współpracy państwa w szczególności z operatorami publicznymi tego sektora, i to tak w obszarze przywołanego powyżej obowiązku jak i publicznych zadań dodatkowych.

        Uznaje się na ogół, iż zwłaszcza obok  sektorów związanych współcześnie z komunikacją elektroniczną, infrastruktura pocztowa, a zwłaszcza pocztowa „infrastruktura usług powszechnych”, w tym również poprzez sieć placówek pocztowych, odgrywała w państwie i nadal odgrywać może  bardzo ważną rolę społeczno – gospodarczą. 

Znaczenie tej rozległej infrastruktury, poza misją szeroko rozumianej komunikacji i dystrybucji pocztowej, wzrasta w obliczu przewidywanej konieczności dodatkowego finansowania „obowiązku usługi powszechnej”. 

Wobec zarysowującej się konieczności poszukiwania innych niż bezpośrednia pomoc publiczna, źródeł dodatkowego finansowania tzw. „kosztu netto” „obowiązku usługi powszechnej”, dywersyfikacja działalności pocztowej „operatora publicznego” ( w przyszłości „operatora wyznaczonego” ), oparta o formułę wznawianych okresowo „Kontraktów Rządowych”, stanowić może bardzo znaczący i skuteczny instrument wsparcia finansowego, godziwie zakreślonego zakresu stosowania pocztowych usług powszechnych, kreując przy tym dodatkową aktywność w zakresie innych usług publicznych.  

Przybliżenie tej idei, poza przypadkami bezwzględnie koniecznymi, nie jest powodowane jakimkolwiek sztucznym kreowaniem zadań, czerpiących tak czy owak z zasobów budżetu państwa. Chodzi bowiem o to aby upowszechniać bardziej kompleksowy i horyzontalny sposób myślenia o tym co w kraju jest do zrobienia, mając na uwadze cele i programy, opatrzone ukierunkowanymi środkami finansowymi, w tym też o unijno pomocowym charakterze.  

            Duży potencjał tego rodzaju, niewykorzystanych możliwości tkwi m/n w Poczcie Polskiej S.A., jest ona bowiem predysponowana do spełnienia na rzecz Państwa bardzo ważnej misji publicznej, daleko wykraczającej poza tradycyjnie rozumianą misję pośredniczenia w indywidualnym i społecznym komunikowaniu się. 

Perspektywy tego rodzaju dostrzeżone zostały również na forum Komisji Europejskiej, która zwraca uwagę, iż „Państwa Członkowskie powinny zbadać możliwości wynikające z nowych technologii i istnienia gęstej sieci urzędów pocztowych w Unii Europejskiej w celu polepszenia dostępu do usług publicznych. Chodzi tu o udział w wyborach, kształceniu, szkoleniu, dostarczaniu dokumentów i możliwości pracy.” 

W wielu dokumentach dotyczących tworzenia tzw. rynku komunikacji elektronicznej i wprowadzanych sieci teleinformatycznych, podkreśla się możliwości jakie niesie ze sobą rozwinięta i zaawansowana technologicznie sieć pocztowa. 

Usługom świadczonym w ogólnym interesie gospodarczym poświęcony został też „KOMUNIKAT[1] KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW, Bruksela, dnia 23.3.2011 KOM(2011) 146”, przybliżający reformę zasad UE, dotyczących pomocy państwa w odniesieniu do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym.

Lektura tego rodzaju dokumentów wskazuje na umowny charakter powierzenia i wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, respektując przy tym nienaruszalność zasad konkurencji. Stąd też formuła „kontraktów” w tym „Kontraktów Rządowych”, nabiera szczególnego znaczenia.

 Zapoczątkowane już w 1993 r w naszym kraju prace, dotyczące problematyki badawczej w obszarze funkcjonowania poczty i telekomunikacji, w świetle prawa wybranych państw i Wspólnoty Europejskiej, związane z nowelizacją ówczesnej ustawy o łączności w zakresie problematyki pocztowej, ujawniły zaistnienie jednego z bardziej nowoczesnych w owym czasie unormowań ustawowych dotyczących sektora pocztowego w Belgii, tj ustawy z dnia 21 marca 1991 r, przewidującej między innymi możliwość regulowania w interesie publicznym pewnych kwestii, przy pomocy tzw. „Kontraktu Zarządzającego”.
 
      W Kontrakcie Belgijskim, strony zdefiniowały wówczas zadania według następującej systematyki:
  • zadania usługi powszechnej do wypełniania obowiązkowo przez LA POSTE, zwane w kontrakcie; „obowiązkami powszechnej usługi publicznej;”
  • obowiązki służby publicznej powierzone wyłącznie LA POSTE, zwane w kontrakcie; „obowiązkami zastrzeżonej usługi publicznej,”
  • zadania o charakterze ogólnym przyznane na zasadzie kontraktu oraz świadczenia  wykonywane na rzecz Państwa.
Ta bardzo interesująca idea, znalazła wówczas również zastosowanie w innych ówczesnych administracjach pocztowych, m/n takich jak np. francuska, hiszpańska czy też  kanadyjska.

Współcześnie obok kontynuacji i wznawiania np. kontraktów, belgijskich oraz francuskich, mamy też do wglądu Portugalski, długoterminowy kontrakt koncesyjny”[2] na ustanowienie, zarządzania i eksploatacji publicznej sieci pocztowej, a w tym też na inne usługi licencyjne. 

Kontrakt ten, respektując obowiązujące już wtedy zasady Dyrektywy pocztowej 97/67/WE, ustanowiony został 1 września 2000 r., pomiędzy „Ministério do Equipamento Social, ( Ministerstwo Społecznego Wyposażenia ) a CTT - Correios de Portugal, S.A., ( Poczta Portugalska S.A. ).

W kontekście naszych Założeń, a w szczególności przewidzianego, zbyt krótkiego jak na właściwość inwestycji infrastrukturalnych, 10-cio letniego czasokresu wyznaczenia np. PP SA, jako operatora spełniającego „obowiązek usługi powszechnej”, jedną z inspirujących kwestii, przywołanego „kontraktu licencyjnego” w Portugalii, jest to, że okres licencjonowania (równoznaczny desygnowaniu operatora publicznego), określony został na 30 lat.

Z zastrzeżeniem porozumienia stron, tenże „kontrakt licencyjny”, może być; przedłużany na okresy 15-to letnie, co 5 lat poszerzany oraz odnawiany z co najmniej 5–cio letnim okresem wypowiedzenia, przed końcem pierwszego zamówienia lub jego odnowienia. 

Warto przy tym podkreślić, że ta portugalska spółka pocztowa; CTT Correios de Portugal, (ze 100 % udziałem państwa ) jest dzisiaj, jedną z najważniejszych spółek w Portugalii. 

W ramach przebudowy swego modelu biznesowego, m/n przejęła spółkę PayShop o bardzo wysokim wskaźniku sprzedaży oraz umieszczona też została, na ustalonej przez rząd liście przedsiębiorstw państwowych lub posiadających w swoim kapitale udziały państwa, objętych programem prywatyzacji w latach 2010 – 2013.

            Idea stosowania kontraktów, zaowocowała również na Kongresie UPU w 1999 r. w postaci celów i działań objętych tzw. Strategią Pekińską, w której jednym z sześciu celów strategicznych były „Powszechne Usługi Pocztowe”, rekomendując Rządom krajów członkowskich UPU między innymi następujące strategie towarzyszące, które bez wątpienia korespondują z ideą Kontraktu : 
  1. Dokonanie przeglądu obecnego zakresu usług powszechnych, z uwzględnieniem uprawnień do komunikowania się oraz nowoczesnych technik łączności. 
  2. Tam, gdzie będzie to stosowne, zdefiniowanie nowego, podstawowego poziomu usług powszechnych w kategoriach dostępności, częstotliwości doręczania, rodzajów usług podstawowych, jakości usług, bezpieczeństwa oraz innych związanych z tym kryteriów.
  3. Tam , gdzie będzie to potrzebne, zawarcie kontraktu wykonawczego (contrat d’execution), z administracją pocztową, tworzącego równoprawną i finansowo zdrową podstawę do świadczenia powszechnych produktów i usług. 
Początkowo, uważano, iż formuła tego rodzaju „kontraktu” nie mieści się w systemie prawnym naszego kraju, a z pewnością nie występuje w ówczesnych, i aktualnie  projektowanych regulacjach prawa pocztowego.

Zebrane doświadczenia krajów stosujących formułę „kontraktu..”, zainspirowały jednak swego czasu, krajowe środowisko pocztowe opracowaniem tego rodzaju projektu.
 
Przywołany projekt tego kontraktu wraz z uzasadnieniem, przygotowany został przez West Align Consultants w 2001 r. i być może znajduje się jeszcze w archiwach PP SA, chociaż na dzień dzisiejszy jego ówczesna struktura zadaniowa, musiałaby ulec głębokim przeobrażeniom, stosownie do obecnych uwarunkowań społeczno – gospodarczych.

Zamysł ten jako zbyt nowatorski na owe czasy, uwarunkowany też regulacjami ustawowymi, a zwłaszcza potrzebą komercjalizacji Poczty Polskiej, nie uzyskał wówczas należytego wsparcia zarówno sfery rządowej jak i Komisji Sejmowej, zajmujących się ówczesną projekcją Prawa pocztowego.

            Obecnie nadal jednak, pomimo zaszłych zmian, uważa się, że szczegółowe wymogi, dotyczące zarówno „obowiązku usługi powszechnej” jak i innych zadań dodatkowych o publicznym znaczeniu, można jedynie zdefiniować na poziomie regulacji ustawowych, uszczegółowionych ewentualnie odpowiednimi rozporządzeniami. 

            Założenia do nowelizacji Prawa pocztowego, z ubolewaniem stwierdzić można, pogląd tego rodzaju nadal preferują, i to nawet w obliczu sensownych wątpliwości, które zgłosiło Ministerstwo Finansów w zestawieniu uwag zgłoszonych w ramach uzgodnień międzyresortowych 11 stycznia 2010r.; iż “należałoby również uzupełnić projekt o informacje dotyczące podjęcia alternatywnych sposobów rozwiązywania problemów rynku pocztowego”.

Praktyka krajów bardziej zaawansowanych w tej kwestii, wskazuje jednak na przydatność do tego celu, formuły wznawianego „kontraktu rządowego”, lub „kontraktu zarządzającego”, w rozumieniu zarządzania usługami, stosownie do Art. 106  ( dawny 86 ) ust. 2 Traktatu UE.

Wsparciem dla idei „kontraktów”, jest  też „DECYZJA KOMISJI z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie stosowania art. 86 ust. 2 Traktatu WE do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym”.

Ustęp ( 3 ) tejże Decyzji m/n stanowi, iż wymienionym w tytule przedsiębiorstwom, które z zasady podlegają regułom konkurencji, przywołany art. 86 ust. 2, pozwala jednak na odstępstwo od postanowień Traktatu, jeśli po pierwsze, spełniony jest warunek zaistnienia „aktu nałożenia zobowiązania”, w którym Państwo powierza odpowiedzialność za wykonywanie pewnych zadań przedsiębiorstwu. Po drugie, nałożenie zobowiązań musi dotyczyć usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, a realizacja ich jest obwarowana „wymogiem konieczności”. 

            Zważywszy, iż niektóre z tych Kontraktów, jak np. Kontrakt między Pocztą a Rządem Francji nosi przy tym charakter „strategii”, daje się zauważyć zainteresowanie państwa całym obszarem takiej współpracy, nadając strategii pocztowej rangę o państwowym znaczeniu. 

Notabene, w obliczu braku w ogóle jakichkolwiek Strategii Rządowych dotyczących sektora usług pocztowych, Strategie operatora publicznego nie były u nas nigdy prezentowane ani też publikowane jako akceptowane przez sferę rządową, dając tym samym wyraz braku zrozumienia dla idei kontraktowego partnerstwa.  

Ten relatywnie zaniżony stopień wrażliwości sfery rządowej, w kwestii przebudowy, konsolidacji i rozwoju sektora pocztowego, znajduje też po części swój wyraz w projekcji prawa pocztowego, objętej poszczególnymi wersjami Założeń.

 Potencjał współcześnie nowych możliwości w tym również technologicznych infrastruktury pocztowej, nie został należycie oszacowany, przy czym  sposób postrzegania i zdefiniowania infrastruktury w Założeniach, nie rozbudził inspirujących nadziei na przyszłość, a w tym również nadziei na rozwój konkurencji dostępowej, właściwej dla hurtowego dostępu operatorów alternatywnych. 

W efekcie tak konserwatywnie zakreślonej w Założeniach misji „poczty”, kreowanej w otoczeniu, nowych wyzwań, które muszą być spełnione jak;
  • rozbudzenie kompetencji informatycznych i podstawowej wiedzy niezbędnej do udziału w dzisiejszym społeczeństwie informacyjnym,
  • formułowana aktualnie polityka społeczna, która wymaga obecnie szeroko zakrojonej     realizacji infrastruktury komunikacyjnej i powszechnego dostęp do sieci cyfrowej,
  • udzielanie wsparcia dla rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej i udziału w rozwoju infrastruktury sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu,
  • wspomaganie rozwijającego się handlu elektronicznego poprzez doskonalenie skuteczności „publicznej sieci dystrybucji pocztowej”,
  • a w końcu zgodne z zasadami III-ej Dyrektywy pocztowej, otwarcie na konkurencję od 1 stycznia 2013 r.,
projekt Prawa pocztowego, skłaniając się do utrzymania nadal wielu funkcjonujących jeszcze barier rozwojowych tego sektora, nie wzbudził szczególnego zainteresowania, czego świadectwem jest ewidentny brak opinii do „projektu”, przedstawiany w rozdziale „Ocena skutków regulacji”, konsultowanych pod tym względem Założeń. 

Z oceny tej wynika, że projektowana regulacja;
  • niema żadnego przełożenia na budżety jednostek samorządu terytorialnego, co niewątpliwie wskazuje na brak współpracy na tej linii i tolerowania niejednokrotnie braku obecności poczty w szczególności na terenach wiejskich i oddalonych,
  • ma wpłynąć na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, ze względu na zniesienie wyłącznych uprawnień operatora publicznego, co nie jest tak zupełnie oczywiste, ze względu na pozostające jeszcze inne bariery wejścia na rynek, w tym m/n zasad stosowania podatku VAT w usługach pocztowych,
  • programowo rzecz ujmując, w kontekście realizowanych szeroko zakrojonych „strategii”, nie będzie miała udziału ani też wpływu na sytuację i rozwój regionalny, nie mówiąc o batalii o „spójność społeczną i terytorialną” zarówno w przestrzeni krajowej jak i europejskiej,
  •  w tak zubożonej formule, została też bezkrytycznie, zaakceptowana przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Po raz kolejny przy tym, jak się okazało, w projekcji Prawa pocztowego porzucono ideę strategicznego ukierunkowywania misji operatora publicznego formułą  okresowo odnawialnych „Kontraktów Rządowych”, w tym zwłaszcza na zadania i usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym.

Na tym też bowiem gruncie, kreowana powinna być współpraca „operatora wyznaczonego” m/n bądź to z TP SA, a także z organami administracji terenowej, opatrzona szczegółowymi umowami, zmierzającymi zwłaszcza do obecności poczty na terenach wiejskich i jej misji w rozwoju usług dodatkowych, w tym też opartych o nowoczesne technologie komunikacji elektronicznej. 

Zdolność Poczty do tego rodzaju wspierania rozwoju telekomunikacji nie jest już dzisiaj tak powszechnie dostrzegana, jednakże proces komercjalizacji PP SA wskazał na odradzanie się tego rodzaju predyspozycji, które na miarę współcześnie stosowanych technologii wykorzystać by należało.

Przywołana bowiem odnowa historycznych relacji, pocztowo – telekomunikacyjnych, jak się okazuje, z aprobatą przyjąć to należy, znalazła praktycznie potwierdzenie w Statucie PP SA. Objawiło się to głównie w wyeksponowaniu niektórych działalności w działach; 61 – telekomunikacja, 62 – oprogramowanie i doradztwo w zakresie informatyki oraz 63 – usługi w zakresie informacji, w tym przetwarzania danych; zarządzania stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność, zgodnie z PKD 2007. 

Tego rodzaju sposób kształtowania i postrzegania dostępności, nie tylko usług pocztowych, ale wszelkiego rodzaju usług mających charakter usług publicznych, a zwłaszcza w zakresie komunikacji elektronicznej, zaistnieć powinien również w projekcji Prawa pocztowego, bowiem nawiązuje też do „dobrych praktyk” krajów kluczowych. 

Zaistnieć przy tym musi bardziej horyzontalne postrzeganie przez sferę rządową misji operatora publicznego ( wyznaczonego ) w kontekście potrzeb i wspierania nie tylko całego sektora pocztowego, ale też innych sektorów gospodarczych, a zwłaszcza komunikacji elektronicznej, finansów publicznych, lub też sektora przewozowego. Przywołana praktyka innych krajów, wskazuje również na efektywność współpracy „publicznych operatorów pocztowych” z organami samorządu terytorialnego. 

„Nadal jednak jak zauważyć można, dominuje u nas zgubny dla polityki gospodarczej, brak systemowo powiązanego zbioru strategii i programów, gdyż większość z nich stanowi odrębną całość, nie powiązaną ani z celami, ani z projektowanymi działaniami innych programów. Prowadzi to do tego, że problematyka poszczególnych programów jest przedstawiana w sposób wydzielony, autonomiczny w stosunku do całościowego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju.” Jak wskazują na to zjawisko ekspertyzy[3], tylko w niewielu dokumentach można znaleźć odniesienie do innych programów czy stwierdzenie o zgodności z innymi dokumentami programowymi. O tej szkodliwej właściwości, tym bardziej mówić by należało, jeżeli dotyczy ona powiązań wewnątrz resortowych.

W Artykule 34 / wersja w/g stanu aktualnego - na dzień 1 marca 2010 / Francuskiej „Ustawy nr 2005-516 z dnia 20 maja 2005 r. w sprawie regulacji działalności pocztowej[4], Minister odpowiedzialny za pocztę i telekomunikację „czuwa, w ramach swego ogólnego zakresu działania nad sektorem poczt i telekomunikacji, w poszanowaniu praw i aktów normatywnych, dających się zastosować w publicznej służbie pocztowej i telekomunikacji oraz w innych zadaniach, które są powierzone niniejszym prawem, publicznemu przedsiębiorcy i France Telecom.”. 

Zgodnie z powyższym ustaleniem, On ( też ) przygotowuje „projekt kontraktu” operatora publicznego i zapewnia zgodność z jego postanowieniami. On także podejmuje wszelkie niezbędne kroki w celu utrzymania komplementarności działań La Poste i France Telecom, w celu promowania dywersyfikacji oraz elastyczność urzędów pocztowych na obszarach wiejskich.

Zawarty na mocy art. 140 Ustawy 2001-420 z dnia 15 maja 2001 nowych przepisów gospodarczych, kontrakt ten określa warunki, pod którymi nowe ramy sprawowania misji zostaną sporządzone;
  • Ustala on między Państwem a La Poste program prac dla każdej z tych misji, dążąc do zdefiniowania nowych zasad ich realizacji i finansowania;
  • Definiuje strukturalne zobowiązania, które będą służyły za ramy odwoływania się w prowadzonych pracach technicznych;
  • Precyzuje kalendarz dla każdej misji, dotrzymując dla każdej z nich terminów płatności.
Zaawansowanie prac staje się przedmiotem corocznych regularnych przeglądów między Państwem i La Poste.

Implementowana do naszego systemu prawnego III-cia Dyrektywa pocztowa, przedstawiając, a właściwie adresując jedną z nowych propozycji, zwłaszcza dla krajów o stosunkowo mniejszym potencjale rynku pocztowego, - tzw. segmentację działalności, sprowadzającą się do tego, ze wymieniane procesy czynnościowe, polegające na przyjmowaniu, przemieszczaniu, sortowaniu i doręczaniu mogą być traktowane jako odrębne działalności, wywołuje nie tylko zmiany w podejściu do podejmowania tego rodzaju działalności, rozwoju konkurencji dostępowej, segmentacji siei pocztowej i jej zasobów infrastrukturalnych, ale co ważne również; segmentację użytkowników usług pocztowych, w pozytywnym znaczeniu tego rodzaju zjawiska.

    Wywołuje to bowiem większe zróżnicowanie wrażliwości na monitorowanie potrzeb użytkowników, a zwłaszcza klientów indywidualnych rozumianych zarówno jako nadawców jak i odbiorców, którzy różnią się stanem swoich oczekiwań, bądź to w segmencie warunków nadawania (przyjmowania) , bądź w segmencie  warunków odbioru (doręczania).

Na tym też m/n tle, formułując zobowiązania kontraktowe, zwłaszcza w kwestii „obowiązku usługi powszechnej” godnym rozważenia byłoby m/n objęcie kontraktem takie zobowiązania dodatkowe, jak;
  • wprowadzenie (przykładem dobrej praktyki uregulowań niemieckich) - „obowiązku usługi powszechnej” dla wyłącznego - indywidualnego doręczania adresatom przesyłek pocztowych, (z wyjątkiem przesyłek reklamowych) pochodzących z masowych nadań, biorąc pod uwagę przyjęcie w Założeniach;
-   swobody negocjacji i „przyjmowania” dużych  ilości przesyłek pocztowych  od klientów masowych, wyłączając je z zakresu OUP ( obowiązku usługi powszechnej ), z jednej strony,
-   oraz rozwój „konkurencji dostępowej”, z praktyczną możliwością hurtowego dostępu do pocztowej „infrastruktury usług powszechnych”, zdolnej spełnić też oczekiwania adresatów w kwestii wymogów jakościowych samego procesu doręczania, na poziomie ( OUP ), z drugiej strony,
-   nie pozbawionych też, przy tym jak wskazują na to „badania pilotażowe”[i], wrażliwości na tego rodzaju efekt jakościowy, samych nadawców masowych (biznesowych), deklarujących zdecydowanie większą gotowość do płacenia za częste doręczanie, niźli gęstą sieć placówek pocztowych, lub w tym za pocztę masową jako składnik OUP.
  • aprobowane Założeniami, doręczanie przekazów pocztowych, a zwłaszcza emeryturi rent, stosownie do nadal występującego społecznego oczekiwania w tej kwestii, uwzględniając z drugiej strony dyrektywny wymóg, iż „usługi te nie powinny podlegać żadnym mechanizmom kompensacyjnym wymagającym wkładu od konkretnych przedsiębiorstw”,
  • pobieranie, prowadzenie ewidencji i monitorowanie skuteczności opłat RTV, które staje się coraz bardziej dokuczliwym problemem, nie pozostającym bez wpływu na stan budżetu państwa, w kontekście preferowania idei społeczeństwa informacyjnego, 
  • rozwoju i kontynuacji, stosownie do poziomu zapotrzebowania, pomocniczych form, porannego dostarczania zamawianej prasy,
oraz np. ewentualność; 
  • dodatkowych wymogów jakościowych, obejmujących m/n; czasy oczekiwania na realizację usługi w placówkach pocztowych, bądź terminowość transferu środków pieniężnych, skuteczność procedur reklamacyjnych itp,    
  • dodatkowego obwarowania obowiązującego już parametru ( np. 85 km2 / placówkę ) parametrem dostępu mieszkańców, w obrębie danej placówki, mierzonego czasem pieszego lub samochodowego do niej dotarcia, wzorem np. praktyki normowania tej kwestii we Francji,  
  • wprowadzenia „baz adresowych” użytkowników usług pocztowych segmentu e-commerce,
  • rozwoju partnerstwa na gruncie zatrudnienia, udziału w organizowaniu pomocy społecznej oraz innych funkcji publicznych i administracyjnych,
  • praktycznemu eksponowaniu szczególnej misji „listonosza”, w kontekście wrażliwości Państwa nad losem swych obywateli, dotkniętych zwłaszcza przewlekłą chorobą lub osamotnieniem,
  •  udziału w programach rozwoju regionalnego, planowaniu przestrzennym itp.
Przywołana i objęta Prawem pocztowym idea „Kontraktu Rządowego”, wskazuje na bardzo szeroki wachlarz nie wykorzystywanych możliwości, o dużym rezonansie społeczno – gospodarczym. 

Czy stać nas „luksus” ponownego odstąpienia od tej idei ?